İçindekiler:
- Sıla-i Rahim Nedir?
- Sıla-i Rahim Nasıl Yapılmalıdır?
- Sıla-i Rahim ile İlgili Ayetler
- Sıla-i Rahim ile İlgili Hadisler
- Günahkâr Akrabalara Sıla-i Rahim Yapılır mı?
- Sıla-i Rahimin Önemi
Sıla, ilişki içerisinde olmak, kavuşmak, ulaşmak demektir. Rahim de akrabalara denir.
Hafız İbn Hacer şöyle der:RAHİM AKRABALARA DENİR. AKRABADAN KASIT İSE VARİS OLSUN VEYA OLMASIN, MAHREMİ OLSUN VEYA OLMASIN ONLARLA ARASINDA NESEP BAĞI OLAN HERKESE DENİR.
Kur’an-ı Kerim, sıla-i rahimi tavsiyede bulunmuş, akıl sahiplerinin bir işi olarak saymış, sıla-i rahimde bulunmamayı da fısk ve bunu yapan (ilişkiyi kesen) kimseyi de fasık olarak kabul etmiştir.
Sıla-i Rahim Nasıl Yapılmalıdır?
Bazıları sıla-i rahimi sadece malla yapılanla sınırlandırmışlardır. Ancak bu doğru değildir. Çünkü sıla-i rahim kavramı daha geniş bir kavramdır. Sıla-i rahim; akrabalara iyilikleri ulaştırmak, kötülükleri onlardan uzaklaştırmaktır. Bu malla veya başka şeylerle yapılabilir.
İmam İbn Ebi Hamza şöyle der :
SILA-İ RAHİM MALLA OLUR, MUHTACA YARDIM, ZARARI DEF ETMEK, TEBESSÜM VE DUA İLE OLUR.
Başka bir ifadeyle ve kısaca sıla-i rahim; akrabalarımıza güç nisbetinde mümkün olan hayırları ulaştırmak ve onlardan def’i mümkün şerleri def etmektir. Sıla-i rahim konusunda dikkat edilecek hususlardan biri de şudur: İyilik, karşılık bekleyerek yapılmamalı, sadece görüp gözeten yakınlara karşı sıla-i rahimde bulunulmamalı; aksine, unutan, akrabalık bağlarını koparanlara karşı da bu görev yerine getirilmelidir. Bu konu ile ilgili bir hadis-i şerifte Peygamberimiz Hz. Muhammed aleyhissalatu vesselam şöyle buyurmuştur;
İYİLİĞE BENZERİ İLE KARŞILIK VEREN KİŞİ, TAM ANLAMIYLA AKRABASINI GÖRÜP GÖZETMİŞ OLMAZ. HAKİKİ SILA, KİŞİNİN KENDİSİ İLE İLGİYİ KESENLERİ GÖRÜP GÖZETMESİDİR.
| BUHARÎ, EDEB, 15
Sıla-i Rahim İle İlgili Ayetler
Kur’an-ı Kerim‘de birçok ayette Allahu Teala, bizlere akrabayı koruyup gözetmemizi, sıla-i rahimde bulunmamızı buyurmuştur.
EY İNSANLAR! SİZİ BİR TEK NEFİSTEN YARATAN VE ONDAN DA (ONUN TÜRÜNDEN) EŞİNİ YARATAN; İKİSİNDEN BİRÇOK ERKEK VE KADIN (MEYDANA GETİRİP) YAYAN RABBİNİZE KARŞI GELMEKTEN SAKININ. KENDİSİ ADINA BİRBİRİNİZDEN DİLEKTE BULUNDUĞUNUZ ALLAH’A KARŞI GELMEKTEN VE AKRABALIK BAĞLARINI KOPARMAKTAN SAKININ. ŞÜPHESİZ ALLAH, ÜZERİNİZDE BİR GÖZETLEYİCİDİR.
| NİSA SURESİ / 1. AYET MEALİ
Başka bir ayet-i kerime de ise;
ŞÜPHESİZ ALLAH, ADALETİ, İYİLİK YAPMAYI, YAKINLARA YARDIM ETMEYİ EMREDER; HAYÂSIZLIĞI, FENALIK VE AZGINLIĞI DA YASAKLAR. O, DÜŞÜNÜP TUTASINIZ DİYE SİZE ÖĞÜT VERİYOR.
| NAHL SURESİ / 90. AYET MEALİ
Akrabalık bağlarını koparıp, sıla-i rahimi kesen kişilerin nasıl muamele göreceklerini ise Rabbimiz şöyle bildiriyor :
ALLAH’A VERDİKLERİ SÖZÜ, PEKİŞTİRİLMESİNDEN SONRA BOZANLAR, ALLAH’IN KORUNMASINI EMRETTİĞİ ŞEYLERİ (AKRABALIK BAĞLARINI) KOPARANLAR VE YERYÜZÜNDE FESAT ÇIKARANLAR VAR YA; İŞTE LÂNET ONLARA, YURDUN KÖTÜSÜ (CEHENNEM) DE ONLARADIR.
| RA’D SURESİ / 25. AYET MEALİ
DEMEK, YÜZ ÇEVİRDİĞİNİZDE YERYÜZÜNDE BOZGUNCULUK ÇIKARACAK VE AKRABALIK BAĞLARINI KOPARACAKSINIZ, ÖYLE Mİ? İŞTE BUNLAR, ALLAH’IN LÂNETLEYİP, KULAKLARINI SAĞIR, GÖZLERİNİ KÖR ETTİĞİ KİMSELERDİR.
| MUHAMMED SURESİ / 22-23. AYET MEALİ
Allahu Teala, iyilik yapmak, yardımda bulunmak isteyenlerin kimlere yardım etmesi gerektiğini bildirirken anne ve babadan sonra akrabaları söylemiştir.
İYİLİK, YÜZLERİNİZİ DOĞU VE BATI TARAFLARINA ÇEVİRMENİZ(DEN İBARET) DEĞİLDİR. ASIL İYİLİK, ALLAH’A, AHİRET GÜNÜNE, MELEKLERE, KİTAP VE PEYGAMBERLERE İMAN EDENLERİN; MALA OLAN SEVGİLERİNE RAĞMEN, ONU YAKINLARA, YETİMLERE, YOKSULLARA, YOLDA KALMIŞA, (İHTİYACINDAN DOLAYI) İSTEYENE VE (ÖZGÜRLÜKLERİ İÇİN) KÖLELEREVERENLERİN; NAMAZI DOSDOĞRU KILAN, ZEKÂTI VEREN, ANTLAŞMA YAPTIKLARINDA SÖZLERİNİ YERİNE GETİRENLERİN VE ZORDA, HASTALIKTA VE SAVAŞIN KIZIŞTIĞI ZAMANLARDA (DİRENİP) SABREDENLERİN TUTUM VE DAVRANIŞLARIDIR. İŞTE BUNLAR, DOĞRU OLANLARDIR. İŞTE BUNLAR, ALLAH’A KARŞI GELMEKTEN SAKINANLARIN TA KENDİLERİDİR.
| BAKARA SURESİ / 177. AYET MEALİ
SANA ALLAH YOLUNDA NE HARCAYACAKLARINI SORUYORLAR. DE Kİ :
“HAYIR OLARAK NE HARCARSANIZ O, ANA-BABA, AKRABA, YETİMLER, FAKİRLER VE YOLDA KALMIŞLAR İÇİNDİR. HAYIR OLARAK NE YAPARSANIZ, GERÇEKTEN ALLAH ONU HAKKIYLA BİLİR.“
| BAKARA SURESİ / 215. AYET MEALİ
Sıla-i Rahim İle İlgili Hadisler
Peygamberimiz Hz. Muhammed aleyhissalatu vesselam, hadis-i şeriflerinde bizlere, akrabayı koruyup gözetmemizi ve sıla-i rahimde bulunmamızı ve bunların önemini buyurmuştur. Ebu Eyyub el-Ensari radıyallahu anh şöyle dedi :
BİR ADAM RASULULLAH SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM’E GELEREK ;
− “YA RASULALLAH, BENİ CENNETE SOKACAK BİR İBADET SÖYLER MİSİNİZ?” DEDİ.
RASULULLAH SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM :
− “ALLAH’A İBADET EDER VE O’NA HİÇ BİR ŞEYİ ORTAK KOŞMAZSIN, NAMAZ KILAR, ZEKÂT VERİR VE SILA-İ RAHİM YAPARSIN.” BUYURDU.
| BUHARİ
Hz.Aişe radıyallahu anha’nın rivayet ettiği hadis-i şerifte ;
RASULULLAH SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM :
“RAHİM, ARŞ’A ASILMIŞ DER Kİ : BENİ GÖZETENİ ALLAH GÖZETSİN, BENİ TERK EDENİ ALLAH TERK ETSİN” BUYURDU.
| MÜSLİM
Hz.Cubeyr bin Mut’im radıyallahu anh şöyle dedi :
RASULULLAH SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM :
“AKRABALIK BAĞLARINI KESİP KOPARAN KİMSE CENNETE GİREMEZ” BUYURDU.
| BUHARİ, MÜSLİM
Hz.Enes bin Malik radıyallahu anh şöyle dedi :
ALLAH RASULÜ SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM :
“HER KİM RIZKININ BOL OLMASINI VE ECELİNİN GECİKMESİNİ İSTİYORSA SILA-İ RAHİM YAPSIN” BUYURDU.
| MÜSLİM
Peygamber Efendimiz aleyhissalatu vesselam’ın, yapıldığı zaman müslümanların Cennete girmelerine sebep olacağını haber verdiği amellerin içinde sıla-i rahim de bulunuyor.
RASULULLAH SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM ŞÖYLE BUYURUYOR :
“EY İNSANLAR! BİRBİRİNİZE SELÂM VERİN, SILA-İ RAHİM YAPIN, YEMEK YEDİRİN! GECELEYİN İNSANLAR UYURKEN NAMAZ KILIN Kİ SELÂMETLE CENNETE GİRESİNİZ.“
| TİRMİZİ
Bir başka hadis-i şerifte ise ;
RASULULLAH SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM ŞÖYLE BUYURUYOR :
“ALLAH’A VE AHİRET GÜNÜNE İMAN EDEN KİMSE SILA-İ RAHİM YAPSIN.“
| BUHARİ, MÜSLİM
Günahkâr Akrabalara Sıla-i Rahim Yapılır mı?
Bazıları, günahkâr akrabalara yapılan sıla-i rahimi yanlış anlamakta ve onlara yapılan sıla-i rahimin, onlarla karşılıklı muhabbet ve sevgi beslemek, birlikte oturup-kalkmak, yeyip-içmek ve birbirini övmek olduğunu sanmaktalar. Bu doğru değildir.
Bilindiği gibi İslam günahkâr, hatta kâfir akrabalara iyilik yapmayı engellemez. Buna delalet eden ayette Allah celle celaluhu şöyle buyuruyor :
ALLAH, SİZİ, DİN KONUSUNDA SİZİNLE SAVAŞMAMIŞ, SİZİ YURTLARINIZDAN DA ÇIKARMAMIŞ KİMSELERE İYİLİK ETMEKTEN, ONLARA ÂDİL DAVRANMAKTAN MEN ETMEZ. ŞÜPHESİZ ALLAH, ÂDİL DAVRANANLARI SEVER.
| MÜMTEHİNE SURESİ / 8. AYET MEALİ
Hz.Ebu Bekir radıyallahu anh’in kızı Hz.Esma radıyallahu anha da Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem’e, “Annem benimle görüşmeyi umarak buraya gelmiş. Onunla görüşeyim mi?” diye sormuş, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem : “Evet, annenle görüş” buyurmuştur.
Ancak bu, kafirlerle ve fasıklarla karşılıklı muhabbet ve sevgiyi, onlarla oturup kalkmayı, yeyip içmeyi gerektirmez. Allah celle celaluhu şöyle buyurmuştur :
ALLAH’A VE AHİRET GÜNÜNE İMAN EDEN HİÇBİR TOPLULUĞUN, BABALARI, OĞULLARI, KARDEŞLERİ YAHUT KENDİ SOY-SOPLARI OLSALAR BİLE, ALLAH’A VE PEYGAMBERİNE DÜŞMAN OLAN KİMSELERE SEVGİ BESLEDİĞİNİ GÖREMEZSİN.
| MÜCADELE SURESİ / 22. AYET MEALİ
İmam İbn Kesir, bu ayet-i kerimenin tefsirinde “Yani: Onlar Allah’a düşmanlık besleyenlere akrabaları bile olsalar, muhabbet beslemezler” demiştir.
Bilakis bu kimselerle sıla-i rahim, onları cehennemden uzaklaştırmaya ve cennete yaklaştırmaya çalışma şeklinde olmalıdır. Bu yüce hedefi ve büyük gayeyi gerçekleştirmek onlarla ilişkiyi tamamen kesmeyi gerektirirse, o durumda asıl sıla-i rahim ilişkiyi kesmekle olur. Bu hususta İmam Ebi Hamza şöyle demiştir:
EĞER AKRABALAR KAFİR VEYA FACİR İSELER ONLARLA İLİŞKİYİ KESMEK SILA-İ RAHİMİN TA KENDİSİDİR. ANCAK ÖNCE VAAZ VE NASİHATTE BÜYÜK GAYRET ORTAYA KOYMAK, SONRA BUNDA ISRAR ETTİKLERİNDE İLİŞKİYİ KESMENİN SEBEBİNİN HAKTAN UZAK DURMALARI OLDUĞUNU DUYURMAK ŞARTIYLA. BUNDAN SONRAKİ SILA-İ RAHİM DE DOSDOĞRU YOLA DÖNMELERİ İÇİN GIYAPLARINDA DUA ETMEKLE OLUR VE BU SORUMLULUK ONDAN HİÇBİR ZAMAN DÜŞMEZ.
Sıla-i Rahimin Önemi
Rabbimizin, bizlere ayetlerinde bildirdiği, Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in de hadis-i şeriflerinden anladığımız üzere, sıla-i rahimin önemi İslam’da çok büyüktür. Sıla-i rahim yapmak; Allah’ın gözetiminde olmaya, Cennet’e girmeye, rızkın artmasına ve ömrün uzamasına vesile olan bir ameldir. Ayrıca sıla-i rahimin tam tersi olan kat-i rahim (akrabalık bağlarını kopartma) ise Allah’ın lanetine, cehenneme girmeye ve kötü muameleye neden olur.
